VUK’ya Göre Mücbir Sebep Hali ve Sonuçları
Vergi Usul Kanunu’nda mücbir sebebin tanımı yapılmamıştır. Mücbir sebep niteliğindeki olaylar doğal nitelikte olaylar olabileceği gibi beşeri nitelikteki olaylar da olabilmektedir. Mücbir sebep kavramının vergi kanunlarında karşılık bulabilmesi için mücbir sebep olarak nitelendirilebilecek olayların vergilendirmeyi engelleyecek nitelikte olması ve bu durumun da kişinin bilinç ve iradesi dışında gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu yazıda Vergi Usul Kanunu’nda Mücbir Sebep Hali ve Sonuçlarını ele alacağım.
1 – Vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk;
2 – Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler;
3 – Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler;
4 – Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması, gibi hallerdir.
Yukarıda da belirtildiği üzere kanunun lafzında en tipik mücbir sebep halleri sıralandıktan sonra gibi hallerdir ifadesi kullanılmıştır. Bunun anlamı vergi idaresinin durum ve şartlara bağlı olarak yeni mücbir haller tespit edebileceğidir.
Bu yazıda öncelikle kanunda belirtilen halleri inceleyip, ardından da kanunda belirtilen gibi hallerdir ifadesini genişleteceğim.