Takdir Komisyonuna Sevk İşlemi Zaman Aşımını Durdurur mu?
I- GİRİŞ
213 Sayılı Vergi Usul Kanununda kurala bağlandığı üzere; zamanaşımı, süre geçmesi suretiyle vergi alacağının ortadan kalkmasıdır. Aynı Kanun hükmü gereğince zamanaşımı, mükellefin bu hususta bir müracaatı olup olmadığına bakılmaksızın hüküm ifade etmekte ve vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergiler zaman aşımına uğramaktadır. Vergi Kanunlarında tarh zamanaşımı kesen herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Zamanaşımının durması ise, Vergi Dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması ile söz konusu olabilmektedir.
VUK’un 114.maddesinin ikinci fıkrası şu şekildedir:
“Şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması, zamanaşımını durdurur. Duran zamanaşımı mezkur komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam eder. Ancak işlemeyen süre her hal ve takdirde bir yıldan fazla olamaz.”
II- RESEN TAKDİR NEDENLERİ
Vergi Usul Kanununda, hakkında resen tarh sebeplerinden biri bulunan mükelleflerin hangi hallerde 135. maddede sayılan incelemeye yetkili olanlar tarafından incelemeye tabi tutulacakları, hangi hallerde matrah takdiri için takdir komisyonuna sevk edilecekleri konusunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Bununla birlikte, incelemeye sevk halinde incelemede geçen sürenin zamanaşımını durduracağına ilişkin bir hükme yer verilmemiş olmasına karşın, takdir komisyonuna sevk halinde zaman aşımının duracağı hükme bağlanmıştır. Düzenlemenin amacı tarhiyata yetkili vergi dairesinden kısmen bağımsız olarak kurulan takdir komisyonunda geçen süre içerisinde vergi borcunun tarh zamanaşımına uğramasını önlemeye yöneliktir.
Vergi Usul Kanununun Resen Vergi Tarhı başlıklı 30. maddesinde resen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması şeklinde tanımlanmış ve maddede resen tarh nedenleri tek tek sayılmıştır.
III- TAKDİR KOMİSYONUNUN GÖREVLERİ VE YETKİ SINIRI
Vergi Usul Kanununun “Takdir Kararı“başlıklı 31.maddesinde, takdir komisyonunca belli edilen matrah veya